Viêm não B nằm trong nhóm các bệnh viêm não, nếu người mắc mà không được chữa trị kịp thời thì cũng để lại những biến chứng đáng tiếc cho người bệnh. Vì vậy cần phòng tránh và chữa trị kịp thời.
1. Viêm não B
Biện chứng Đông y: Ôn nhiệt dịch độc, nội nhiễu Tâm bào.
Cách trị: Thanh nhiệt, giải độc, trấn nghịch, tức phong. ôn thang.
Đơn thuốc: Vân quán thanh
Bài thuốc: Vân mẫu (Kim tinh thạch hoặc Ngân tinh thạch) 15g, Liên kiều 30g, Quán chúng 30g. Sắc uống, mỗi ngày 1 thang.
Trong bài này, Vân mẫu cho vào nước muối ngâm, rửa sạch đất cát rồi mới cho vào thuốc). Nếu có cơn co giật cứng, thêm Đương quy, Câu đằng đều 12g. Đau nhiều vùng trán, thêm Thạch cao 30g. Bụng đau, thêm Bạch truật, Trần bì đều 12g. Nôn mửa nhiều, thêm Pháp hạ 10g; Bí đại tiện, thêm Đại hoàng 5g. Khỏi chứng nào thì ngừng dùng thuốc trị chứng đó.
Hiệu quả lâm sàng:
Bệnh nhân nữ 18 tuổi, trí thức trẻ. Đến khám ngày 11/8/1967. Ba ngày gần đây, có cảm giác trong tim khó chịu, muốn nôn, kém ăn, mệt mỏi. Bệnh viện địa phương chẩn đoán là “cảm mạo”, cho uống thuốc Tây nhưng không khỏi. Sáng dậy bị ớn lạnh, sốt, đầu đau dữ dội, mê mệt, muốn ngủ, người giật, co rút. Xét nghiệm trên lâm sàng chuẩn đoán là viêm não B dịch tễ. Truyền dịch tĩnh mạch và dùng liệu pháp đông miên 1 ngày, các chứng trạng không thấy chuyển biến khá hơn. Thân nhiệt dao động trong khoảng 39,5°C – 40°C, nằm ngồi không yên, hai tay ôm đầu, rên rỉ không ngừng, da kém săn, hai mắt hõm vào, 2 đồng tử tròn bằng nhau, phản xạ ánh sáng chậm, thỉnh thoảng tay chân co giật, hai ngày rồi chưa đại tiện. Dấu hiệu Koenig, Brudzinski, Babinski đều dương tính, mạch Huyền Sác, chất lưỡi đỏ, rêu lưỡi vàng, ít nước miếng. Sau khi khám, ngưng thuốc tây, cho dùng ngay Vân quán thanh ôn thang, thêm Đại hoàng, Đương quy, Câu đằng đều 12g, Pháp hạ 10g, sắc đặc, 1 thang chia làm 2 lần uống. 8 giờ ngày 12, thân nhiệt hạ xuống còn 37,5°C, thần trí tỉnh lại, mạch Hoãn, rêu lưỡi như trước, chứng nôn mửa, co rút đã giảm một nửa, đại tiện được, muốn ăn và ăn được một bát cháo (khoảng 200ml), còn cảm thấy hơi váng đầu, toàn thân uể oải. Lại cho uống một bài trên, bỏ Đại hoàng. Ngừng thuốc, theo dõi 3 ngày, các triệu chứng hoàn toàn biến mất.
Nhận xét: Bài này dùng cho bệnh viêm não B dịch tễ và viêm màng não tủy dịch tễ đều có hiệu quả khá tốt.
Đã theo dõi 27 ca viêm màng não tủy dịch tễ thể nặng, đa số các ca này đều chọc tủy, dịch não tủy đục, áp lực cao, bạch cầu thường lên đến 10.000 hoặc 20.000, bạch cầu trong máu 10.000 đến 30.000 trở lên. Kết quả 27 ca đều khỏi, không có di chứng. Ngoài ra, bài thuốc này không có tác dụng phụ, nguyên liệu dễ tìm, bào chế đơn giản, rẻ, dễ bảo quản (Vương Đình Bảo, Hà Tử Tư – tỉnh Hồ Bắc).
2. Viêm não B
Biện chứng Đông y: Phong, thử, thấp tà phối hợp quấy phá mà thành bệnh.
Cách trị: Khử phong lợi thấp, điều hòa Tam tiêu. Đơn thuốc: Gia vị tam nhân thông xị thang.
Bài thuốc: Hoắc hương (tươi) 6g, Hạnh nhân 6g, Dĩ nhân 12g, Bạch khấu nhân 3g, Hậu phác 6g, Pháp bán hạ 6g, Bạch tật lê 9g, Cúc hoa 6g, Cương tằm 6g, Đậu xị 9g, Thông bạch 3 tấc (cho vào sau), Lục nhất tán 15g (bọc vải mà sắc), Trúc diệp 4,5g. Sắc uống mỗi ngày 1 thang.
Hiệu quả lâm sàng:
Bệnh nhân nữ 4 tuổi. Đến chẩn trị ngày 15/8/1964. Bệnh nhi sốt đã 8 ngày, nằm viện đã 5 ngày, qua kiểm tra xác định chẩn đoán là Viêm não B dịch tễ. Đau đầu dữ dội, phiền táo, mê man, ra mồ hôi thì bớt nóng, tiểu ít, đại tiện khô, lưỡi nhạt, rêu vàng bẩn, mạch Phù Hoạt Sác. Đây là bệnh do phong thử thấp tà cùng tác động, nên trị bằng phép khứ phong lợi thấp, điều hòa Tam tiêu. Dùng bài Gia vị tam nhân thông xị thang. Uống đến ngày 17/8 khám lại, thấy toàn thân hơi có mồ hôi, thân nhiệt bình thường, hết nhức đầu, đại tiện hơi khô. Trong đơn thuốc, bớt Thông bạch, Đậu xị, thêm Thần khúc 4,5g, Binh lang 4,5g. Kết quả điều trị: khỏi bệnh (.
3. Viêm não B
Biện chứng Đông y: Thử nhiệt tà độc, hao tổn khí tân, thương tổn dinh huyết, tà hãm Tâm bào.
Cách trị: Lương dinh tả nhiệt, hóa đờm chỉ kinh, thanh Tâm khai khiếu.
Đơn thuốc: Ất não thang (Não B thang).
Bài thuốc: Kim ngân hoa 15g, Liên kiều 15g, Sinh thạch cao 30g, Sơn chi tử 15g, Đại thanh diệp 15g, Bản lam căn 10g, Địa long 15g, Câu đằng 15g, Từ thạch 30g, Thạch xương bồ 10g, Uất kim 10g, Xuyên bối mẫu 7g, Viễn chí 10g. Sắc uống mỗi ngày một thang.
Hiệu quả lâm sàng:
Bệnh nhân nam 6 tuổi. Bệnh nhân mê man 5 ngày, sốt, đau đầu, hôm trước ba lần co giật, 5 giờ trước tinh thần không tỉnh, đến xin điều trị. Qua xét nghiệm và kiểm tra chọc tủy, chẩn đoán viêm não B, nhập viện. Khám thấy sốt 40°C, mạch đập 130 lần/phút, thở 48 lần/ phút, tinh thần không tỉnh, phản xạ đồng tử chậm, trương lực cơ tăng, mạch Huyền Sác, lưỡi đỏ, rêu vàng. Cho dùng Ất não thang, ngay trong ngày uống thuốc, tuy có một lần máy động nhưng không co giật, hôm sau nhiệt độ hạ xuống 38,6°C, ý thức cải thiện, ngày thứ 3 thần trí tỉnh dần, sau đó nhãn cầu chuyển động linh hoạt. Tiếp tục dùng thuốc Đông y, bệnh nhân khỏi bệnh, xuất viện .
Thuốc trong vườn vừa giới thiệu đến bạn 3 bài thuốc đông y có thể áp dụng để trị viêm não B.
Discussion about this post